Thái Nguyên không chỉ được biết đến là vùng đất có nhiều danh thắng, di tích lịch sử mà còn nổi tiếng với nhiều món ăn đặc sản vô cùng độc đáo, mang đậm tinh hoa của núi rừng. Hãy cùng khám phá 10 đặc sản nổi tiếng Thái Nguyên ngay sau đây nhé!
1. Chè Tân Cương
Đặc sản hàng đầu của Thái Nguyên phải kể ngay đến là trà. Nước trà Thái đậm đà vị chát dịu, để lại dư vị ngọt ngào và hương thơm mùi cốm cho những người thưởng thức. Nhờ thổ nhưỡng và khí hậu thích hợp nên đâu đâu trên đất Thái Nguyên cây chè cũng phát triển tốt tươi với những vùng chè nổi tiếng.
2. Bánh chưng Bờ Đậu
Bánh Chưng Bờ Đậu được làm dưới bàn tay lành nghề của người dân Sơn Cẩm với gạo nếp nương Định Hóa, cùng thịt lợn sạch của người dân tộc. Lá dong dùng để gói bánh là lá dong rừng,chúng mọc hoàn toàn tự nhiên, được thu hái tại vùng núi Na Rỳ của tỉnh Bắc Kạn nên khi luộc xong màu bánh trông rất bắt mắt. Bánh Chưng Bờ Đậu là món ăn nổi tiếng của Thái Nguyên mang hương vị đặc trưng riêng biệt mà không nơi nào có được.
3. Cơm lam Định Hóa
Cơm lam Định Hoá được làm từ loại nếp ngon, đó là thứ nếp cái hoa vàng trồng trên nương, thu hoạch vào khoảng tháng 9, tháng 10 hàng năm. Những khoanh cơm mịn màng như khúc giò với mùi thơm đặc trưng được ăn với muối vừng vừa dân dã lại vừa mộc mạc, đậm đà khó quên.
4. Bánh Cooc mò
Cooc mò theo tiếng Tày có nghĩa là sừng bò (coóc: sừng, mò: bò). Bánh có hình chóp nhọn, trông giống với sừng bò. Bánh được làm bằng loại gạo nếp ngon nhất mà bà con vùng núi cao trồng trên nương, không có nhân và gói bằng lá chuối hoặc lá dong. Bánh cooc mò mang vị dẻo, thơm thanh khiết của ruộng đồng vùng núi cao. Tuy bánh không có nhân nhưng càng nhai sẽ càng cảm nhận được vị thơm, béo, dẻo ẩn chứa trong từng hạt gạo nếp. Người ưa ngọt có thể ăn bánh cooc mò kèm với mật ong hay đường kính.
5. Trám Hà Châu
Trám đen Hà Châu là cây thân mộc ra hoa vào tháng 2, đến tháng 7 thì quả chín. Quả trám có hình thoi, khi chín có màu đen, cùi trám có màu vàng, hạt trám nhọn hai đầu với nhân trám trắng ngần.
Thông thường có hai cách chế biến trám là trám om cùng trám nấu. Từ trám nấu lại có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, nhưng trong đó món gỏi trám và món nham đã trở thành đặc sản của Hà Châu.
6. Tương nếp Úc Kỳ
Đây là đặc sản được làm từ hạt lúa nếp Thầu dầu – một nguyên liệu quan trọng tạo nên sự khác biệt của tương nếp Úc Kỳ so với những sản phẩm tương ở các nơi khác.
Nghề làm tương ở xã Úc Kỳ không rõ chính xác có từ bao giờ nhưng theo thời gian, nghề làm tương nếp đã trở thành nghề truyền thống của người dân nơi đây và là thứ ẩm thực đặc sản đang dần vươn xa ra các thị trường trong và ngoài tỉnh.
7. Nem chua Đại Từ
Khác với các loại nem chua khác có thể bóc ra ăn ngay được, nem chua Đại Từ cần một thao tác nhỏ nữa là nướng bằng than củi hoặc phải lăn qua chảo mới có thể ăn được.
Với thành phần gồm thịt nạc mông, tỏi, rượu, hạt tiêu, thính và lá ổi, mỗi chiếc nem được gói cẩn thận bằng lá chuối. Để có được những chiếc nem chất lượng, người ta chỉ dùng phần thịt mông. Thịt được rửa sạch và lọc rất kỹ, thái mỏng ngang thớ rồi trộn đều cùng với tỏi băm nhuyễn, tiêu xay, rượu trắng và thính gạo rang thơm.
Khi thưởng thức nem chua Đại Từ bạn sẽ cảm nhận được vị bùi của lá ổi quyện trong cái mềm ngọt của thịt, hương thơm của mùi lá chuối nướng được vùi trong than củi. Nếu không có điều kiện nướng nem bằng than củi thì có thể bóc ra rồi cho vào nướng trong lò vi sóng, hay lăn qua chảo khoảng một phút cho nem vừa chín tới là có thể dùng được.
8. Bánh ngải người Tày
Bánh ngải có màu xanh đặc trưng của thiên nhiên, với hình thù và cách làm gần giống với bánh dày của người miền xuôi. Bánh ngải rất dễ ăn, mát và không bị ngấy. Vị hăng hăng, thơm thơm là lạ của lá ngải như được dung hòa cùng cái dẻo, cái ngọt của nếp, của đường. Vào Tết Thanh minh, nếu có dịp lên Phú Lương, đến với vùng dân tộc Tày sinh sống, du khách sẽ được thưởng thức món bánh ngải đặc sản và dân giã này.
9. Đậu Bình Long
Đậu phụ Bình Long là một trong những sản vật đặc biệt trên đất Võ Nhai để lại ấn tượng với ai đã từng thưởng thức.
Đậu Bình Long được ép trong khuôn lớn nên bìa đậu to bản, không quá cứng cũng không quá mềm. Đậu ở đây cũng được bán rất đặc biệt, người ta không bán từng bìa mà bán đậu theo cân với 20 nghìn đồng/1kg.
Đậu Bình Long có vị béo ngậy nên có thể ăn khi còn nóng, chỉ cần cắt ra chấm với mắm tôm chanh sẽ cảm nhận vị thơm ngậy riêng biệt. Hoặc có thể cắt nhỏ, rán vàng, chấm với nước mắm chanh ớt ăn kèm rau sống như những loại đậu khác.
10. Mỳ gạo Hùng Sơn
Điểm khác biệt làm nên thương hiệu của mỳ gạo Hùng Sơn, Đại Từ chính là ở độ giòn, dẻo, thơm. Trong lúc nấu nếu có lỡ tay quá lửa thì sợi mỳ vẫn không bị nát, mà nước vẫn trong. Mỳ có thể dùng để làm phở nước, phở xào, hoặc có thể làm canh nấu với cua đồng, rau rút hay được sử dụng trong các món lẩu quen thuộc.
Người dân Hùng Sơn làm mỳ bằng một loại gạo bao thai, đặc sản của vùng đất Định Hóa. Gạo đem về được nhặt sạch, vo kỹ, ngâm đến 8 tiếng rồi xay ra thành bột. Thứ bột dẻo sánh được lọc nhiều lần rồi tiến hành ủ lại qua đêm, đến sáng hôm sau sẽ tráng bánh. Người ta bóc bánh đặt vào khuôn, sau đó đem phơi rồi cắt bánh thành những sợi mỳ đều đặn.
